Thủ tục khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án

Khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án là một công cụ pháp lý quan trọng, giúp công dân, cơ quan, tổ chức bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm phạm bởi các quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước. 

I. Khái niệm và bản chất của khởi kiện vụ án hành chính

1. Khái niệm:

   • Khởi kiện vụ án hành chính là việc công dân, cơ quan, tổ chức thực hiện quyền yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án hành chính theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm phạm bởi quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước.

2. Bản chất:

   • Khởi kiện vụ án hành chính là quyền của công dân, cơ quan, tổ chức được pháp luật bảo đảm, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chính họ khi bị xâm phạm bởi quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước.
   • Khởi kiện vụ án hành chính mang tính chất cá nhân, tập trung vào việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện.
   • Khởi kiện vụ án hành chính là một hình thức tham gia của công dân, cơ quan, tổ chức vào việc giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
   • Khởi kiện vụ án hành chính là một hình thức kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước, bảo đảm tính hợp pháp, hợp lý của các quyết định, hành vi hành chính.

II. Điều kiện khởi kiện vụ án hành chính

1. Chủ thể khởi kiện:

   • Công dân Việt Nam, người nước ngoài cư trú tại Việt Nam, người không quốc tịch cư trú tại Việt Nam.
   • Cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế.
   • Cá nhân, tổ chức khác có quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm bởi quyết định hành chính, hành vi hành chính.

2. Đối tượng khởi kiện:

   • Quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước.  
   • Quyết định kỷ luật buộc thôi việc công chức, viên chức.
   • Quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh.
   • Danh sách cử tri bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân.  

3. Căn cứ khởi kiện:

   • Quyết định hành chính, hành vi hành chính trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện.
   • Quyết định kỷ luật buộc thôi việc công chức, viên chức trái pháp luật.
   • Quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh trái pháp luật.
   • Danh sách cử tri bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân có sai sót.

4. Thời hiệu khởi kiện:

   • Thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính là 1 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc.  
   • Trường hợp khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật về khiếu nại thì thời hiệu khởi kiện là 1 năm kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại hoặc kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật về khiếu nại mà khiếu nại không được giải quyết.
   • Thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính đối với quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh là 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại.
   • Thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính đối với danh sách cử tri bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân là 5 ngày trước ngày bầu cử.  

III. Thủ tục khởi kiện vụ án hành chính

1. Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện

   • Đơn khởi kiện:
     • Đơn khởi kiện phải được viết bằng tiếng Việt, có đầy đủ nội dung theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính.
     • Nội dung đơn khởi kiện phải nêu rõ:
       • Họ tên, địa chỉ của người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
       • Nội dung quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc bị khởi kiện.  
       • Lý do khởi kiện.
       • Yêu cầu của người khởi kiện.
     • Đơn khởi kiện phải được ký tên hoặc điểm chỉ của người khởi kiện.
   • Tài liệu, chứng cứ:
     • Người khởi kiện phải cung cấp các tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của mình.
     • Tài liệu, chứng cứ có thể là văn bản, hình ảnh, video, lời khai,...
     • Quyết định giải quyết khiếu nại (nếu có).
     • Quyết định kỷ luật buộc thôi việc (nếu có).
     • Quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh (nếu có).
     • Danh sách cử tri bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân (nếu có).

2. Bước 2: Nộp hồ sơ khởi kiện

   • Nộp trực tiếp:
     • Người khởi kiện có thể nộp hồ sơ khởi kiện trực tiếp tại Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án hành chính.
   • Gửi qua đường bưu điện:
     • Người khởi kiện có thể gửi hồ sơ khởi kiện qua đường bưu điện đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án hành chính.
   • Nộp trực tuyến:
     • Trong một số trường hợp, người khởi kiện có thể nộp hồ sơ khởi kiện trực tuyến thông qua cổng dịch vụ công trực tuyến của Tòa án.

3. Bước 3: Thụ lý vụ án

   • Kiểm tra hồ sơ:
     • Tòa án có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ khởi kiện.
     • Nếu hồ sơ khởi kiện hợp lệ, Tòa án sẽ thụ lý vụ án.
   • Thông báo thụ lý:
     • Tòa án phải thông báo bằng văn bản cho người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan về việc thụ lý vụ án.

4. Bước 4: Chuẩn bị xét xử

   • Thu thập chứng cứ:
     • Tòa án có trách nhiệm thu thập chứng cứ để làm rõ nội dung vụ án.
   • Làm việc với các bên liên quan:
     • Tòa án có thể làm việc với người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để làm rõ nội dung vụ án.
   • Mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, công khai chứng cứ và hòa giải:
     • Tòa án tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, công khai chứng cứ và hòa giải giữa các bên.
     • Nếu hòa giải thành công, Tòa án ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các bên.
     • Nếu hòa giải không thành công, Tòa án ra quyết định đưa vụ án ra xét xử.

5. Bước 5: Xét xử sơ thẩm

   • Mở phiên tòa xét xử:
     • Tòa án mở phiên tòa xét xử vụ án hành chính.
     • Tại phiên tòa, các bên tham gia tố tụng trình bày ý kiến, tranh luận và đưa ra chứng cứ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
   • Ra bản án, quyết định:
     • Sau khi kết thúc phiên tòa, Tòa án ra bản án hoặc quyết định giải quyết vụ án hành chính.
     • Bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật sau 15 ngày kể từ ngày tuyên án.

6. Bước 6: Xét xử phúc thẩm (nếu có)

   • Kháng cáo, kháng nghị:
     • Người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền kháng cáo bản án, quyết định sơ thẩm.
     • Viện kiểm sát có quyền kháng nghị bản án, quyết định sơ thẩm.
   • Mở phiên tòa xét xử phúc thẩm:
     • Tòa án cấp trên mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án hành chính.
     • Tại phiên tòa phúc thẩm, các bên tham gia tố tụng trình bày ý kiến, tranh luận và đưa ra chứng cứ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.​

IV. Các khiếu kiện thuộc thẩm quyền Tòa án:

• Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính (trừ các trường hợp loại trừ).
• Khiếu kiện quyết định kỷ luật buộc thôi việc công chức (từ Tổng Cục trưởng và tương đương trở xuống).
• Khiếu kiện quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước.  
• Khiếu kiện danh sách cử tri.  

Các khiếu kiện không thuộc thẩm quyền Tòa án:

• Quyết định, hành vi thuộc bí mật nhà nước trong quốc phòng, an ninh, ngoại giao.
• Quyết định, hành vi của Tòa án trong áp dụng biện pháp xử lý hành chính, cản trở tố tụng.
• Quyết định, hành vi hành chính mang tính nội bộ.

Phân cấp thẩm quyền Tòa án:

• Tòa án cấp huyện:
  • Giải quyết khiếu kiện quyết định, hành vi hành chính của cơ quan cấp huyện trở xuống (trừ UBND, Chủ tịch UBND cấp huyện).
  • Giải quyết khiếu kiện quyết định kỷ luật buộc thôi việc của cơ quan cấp huyện trở xuống.
  • Giải quyết khiếu kiện danh sách cử tri cấp tương ứng.
• Tòa án cấp tỉnh:
  • Giải quyết khiếu kiện quyết định, hành vi hành chính của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các văn phòng trung ương, Kiểm toán nhà nước, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và người có thẩm quyền trong các cơ quan đó.
  • Giải quyết khiếu kiện quyết định, hành vi hành chính của cơ quan cấp tỉnh.
  • Giải quyết khiếu kiện quyết định, hành vi hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện.
  • Giải quyết khiếu kiện quyết định, hành vi hành chính của cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.
  • Giải quyết khiếu kiện quyết định kỷ luật buộc thôi việc của cơ quan cấp tỉnh, trung ương.
  • Giải quyết khiếu kiện quyết định giải quyết khiếu nại về cạnh tranh, kiểm toán nhà nước.
  • Có thể lấy vụ án của Tòa án cấp huyện lên giải quyết.

V. Thời hạn giải quyết vụ án hành chính

1. Thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm:

   • Thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm là 2 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án.
   • Đối với vụ án phức tạp, thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm có thể kéo dài nhưng không quá 3 tháng.

2. Thời hạn mở phiên tòa xét xử sơ thẩm:

   • Thời hạn mở phiên tòa xét xử sơ thẩm là 1 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử.

3. Thời hạn xét xử phúc thẩm:

   • Thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm là 1 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án.
   • Thời hạn mở phiên tòa xét xử phúc thẩm là 1 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm.

VI. Chi phí tố tụng trong vụ án hành chính

1. Án phí:

   • Án phí hành chính sơ thẩm.
   • Án phí hành chính phúc thẩm.

2. Lệ phí:

   • Lệ phí cấp bản sao bản án, quyết định.
   • Lệ phí cấp bản sao tài liệu có trong hồ sơ vụ án.

3. Chi phí khác:

   • Chi phí giám định.
   • Chi phí định giá.
   • Chi phí phiên dịch.
   • Chi phí luật sư.

VII. Vai trò của luật sư trong vụ án hành chính

1. Tư vấn pháp luật:

   • Luật sư tư vấn cho người khởi kiện về các quy định pháp luật liên quan đến khởi kiện vụ án hành chính.
   • Luật sư tư vấn cho người khởi kiện về quyền và nghĩa vụ của mình trong quá trình khởi kiện.
   • Luật sư tư vấn cho người khởi kiện về các bước thực hiện thủ tục khởi kiện.

2. Soạn thảo văn bản:

   • Luật sư soạn thảo đơn khởi kiện, văn bản giải trình, chứng cứ cho người khởi kiện.

3. Thu thập chứng cứ:

   • Luật sư thu thập chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của người khởi kiện.

4. Đại diện người khởi kiện:

   • Luật sư đại diện người khởi kiện tham gia các phiên tòa xét xử.

5. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp:

   • Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện trong quá trình giải quyết vụ án hành chính.

VIII. Các lưu ý khi khởi kiện vụ án hành chính

1. Khởi kiện đúng thời hiệu:

   • Người khởi kiện phải khởi kiện đúng thời hiệu quy định của pháp luật.

2. Khởi kiện đúng thẩm quyền:

   • Người khởi kiện phải khởi kiện đến đúng Tòa án có thẩm quyền giải quyết.

3. Cung cấp thông tin, tài liệu đầy đủ:

   • Người khởi kiện phải cung cấp thông tin, tài liệu đầy đủ, chính xác cho Tòa án.

4. Chấp hành bản án, quyết định của Tòa án:

   • Người khởi kiện phải chấp hành bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

5. Không được lợi dụng quyền khởi kiện:

   • Người khởi kiện không được lợi dụng quyền khởi kiện để gây rối trật tự công cộng, vu khống, vu cáo, làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của người khác.

Liên hệ

Nếu bạn đang gặp phải những vấn đề pháp lý, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ.

Văn phòng Luật sư Nguyễn Loan

-Địa chỉ tại thành phố Hồ Chí Minh: Số 334 đường Nguyễn Oanh, phường 17, quận Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh.

-Địa chỉ tại thành phố Đà Lạt: Lô E25 Khu quy hoạch Hoàng Diệu, phường 5, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

-Điện thoại liên hệ: 0937.024.888 // 0785.722.224 

- Email: nguyenloanlawoffice@gmail.com

Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn.

Xin chân thành cảm ơn quý khách hàng đã tin tưởng và lựa chọn Văn phòng Luật sư Nguyễn Loan!